Ka Đơn những năm 85-86

Lúc đó Ka Đơn là vùng kinh tế mới, xung quanh là núi rừng bạt ngàn, đường đi không có, điện thì mãi đến năm 2000 mới về. Nhu yếu phẩm không có, đường và muối là xa xỉ, nhưng bù lại mỗi sáng sớm là cả một bầu không khí trong lành bao phủ cả một vùng núi trập trùng.

Thế nhưng có một năm cả làng bị khan lúa gạo, tất cả đều ăn cơm độn bắp, mì, hoặc chỉ ăn bắp bung chứ không có gạo nấu cơm. Trong những ngày đói theo nghĩa đen đó, tôi chẳng thể nào quên hình ảnh chính mình cầm chén nước mắm đi dọc luống cà pháo hái những trái cà lớn chấm nước mắm ăn đỡ đói. Sau khi ăn một lượt trái cà lớn thì chuyển ngược lại ăn trái cà nhỏ. 

Rồi mì gói về làng, món ăn huyền thoại với gói giấy hai con tôm bên ngoài thường xuyên dùng để bỏ vào nồi canh to bự cho có mùi. 

Rồi mỗi năm trôi qua, cuộc sống dần thay đổi, những cơn thèm đường, thèm muối, thèm gia vị đã xa dần.

Sài Gòn những năm 9x-2000

Tôi là khách thường xuyên của cơm hàng cháo chợ. Sài Gòn đặc trưng nhất là cơm tấm, những dĩa cơm có tí mỡ hành tóp mỡ, thêm miếng sườn, bát canh toàn quốc là xong bữa. 

Những kí ức về bát canh cua, cà pháo mắm tôi theo kiểu bắc, hay những món ở quê dần bị quên lãng, nhường chỗ cho những món ăn nhanh hay những bữa cơm bình dân ở phố thị.

Năm 2000, lần đầu tiên tôi được ăn một miếng pizza thịt bò băm, ăn xong thì được ăn thêm một que kem Wall Connector từ tiền lương đi dạy thêm của một người bạn. Đó là một món ăn không phải Việt Nam đầu tiên tôi được ăn, và dần quên đi cho đến hơn 10 năm sau. Khắp SG HN là những quán ăn tây, đủ các thể loại món ăn từ đông sang âu, từ tây sang á. 

Và phải nói là kể từ khi tôi chuyển qua rau củ quả, thì cuộc phiêu lưu về món ăn mới có thể gọi là bắt đầu. 

Những vị ngon từ kiểu chế biến đơn giản.

Người Việt có vẻ như ngoài nướng thịt, thì hoạ hoằn lắm mới xiên rau củ(ớt chuông, hành tây, súp lơ xanh kèm với thịt hay mực) để xiên nướng. Còn lại khi nghe bảo nướng rau củ trong lò nướng thì có vẻ còn lạ lẫm nhiều.

Tôi lần đầu được ăn cà chua nướng là khi ăn kèm với món trứng "egg benedict". Sau đó tôi bắt đầu tìm hiểu về món cà chua nướng thì thật sự cho đến khi ăn món cà chua cocktail nướng kèm dấm balsamic thì quả cà này chính thức hớp hồn tôi về hương vị của nó. 

Cà chua cocktail nướng chậm với dấm balsamic và lá basil. Vị ngọt mọng nước của trái cà cocktail kèm vị thơm chua của dấm balsamic tan chảy trong miệng khi vừa lấy trong lò ra, tất cả như một điệu nhạc rộn rã trong miệng...

Quả cà chua cocktail mọng nước, trái nhỏ và vị thơm của cà chua cổ điển dùng để nướng tạo hương vị đặc biệt. Nó khác hẳn khi ăn sống nấu canh cà trứng truyền thống. 

Nấm bào ngư, súp lơ xanh và cà chua cocktail cùng sắp chung một khay nướng. Chỉ cần nêm dầu olive, muối và tiêu và nướng ở nhiệt đột 220˚C trong vòng 7p là có ngay món nướng tuyệt vời.
Tôi thích làm một khay nướng thế này: nấm, súp lơ, cà cocktail, thi thoảng thêm cả măng tây. Tất cả nướng lên với dầu olive, muối và tiêu. Vị ngọt của nấm, súp lơ, vị thơm của cà chua làm cho khay nướng trở thành một món đơn giản nhưng hương vị của từng loại rau củ được đưa tới một mức vừa đơn giản vừa giữ hương vị mà lại thơm ngon khó tả. 

Trong việc chế biến đồ ăn, có trường phái nêm nếm cầu kì, cũng có trường phái đơn giản. Như thịt các loại, muốn thưởng thức hương vị tự nhiên, thì chỉ đơn giản nhất là luộc lên. Rau củ cũng vậy, đem luộc hay nướng lên, thì vị tự nhiên và đặc trưng nhất sẽ thể hiện ra ngay sau vài phút chế biến.

Người ta nói, món ngon nhớ lâu, đòn đau nhớ đời quả là không sai. Sau bao nhiêu năm ăn uống hấp tấp, ăn cho xong bữa, ăn cho có sức và ăn như để chỉ là ăn. Thì tự nhiên một lúc, việc bỏ thời gian ra để ngồi thưởng thức một món ăn, mà nếu có thể tham gia từ khâu sơ chế, chế biến, ngồi nhìn lò nóng dần lên, rồi nhìn món ăn của mình chín từ từ. Rồi cùng nhau ngồi xuống, cùng ăn, cùng chia sẻ hương vị, cùng trò chuyện. Thì món ăn dù cầu kì hay đơn giản, cũng đều trở thành khoảnh khắn đáng nhớ, đáng để dành cho nó, và nếu đã quá bận rộn, quá stress vì công việc, thì tại sao không dành cho chính bản thân mình những giây phút chăm sóc cho bản thân mình, cho người khác và cho cả một phần của cuộc sống chính mình?

Huy Phong